INTEGRACJA SENSORYCZNA (SI)

INTEGRACJĄ SENSORYCZNĄ nazywamy zdolność zbierania, selekcjonowania i segregowania informacji pochodzących z naszego ciała i otaczającego nas świata. Wszystko to dzieje się automatycznie w ośrodkowym układzie nerwowym (rdzeń kręgowy, mózg). Układ ten, głównie poprzez obwodowy układ nerwowy (nerwy i zwoje nerwowe), otrzymuje informacje od zmysłów – wzroku, dotyku, słuchu, smaku i węchu oraz zmysłu równowagi i czucia głębokiego, które odpowiadają za uwzględnienie efektów grawitacji (przyciągania ziemskiego), pozycji ciała w przestrzeni i za ustalenie kolejności czynności ruchowych.

METODA INTEGRACJI SENSORYCZNEJ powstała w latach 70-tych XX wieku w USA.
Autorką teorii SI i jej praktycznego zastosowania jest dr A. Jean Ayres – psycholog kliniczny, terapeutka zajęciowa.

Metoda integracji sensorycznej przeznaczona jest dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym o prawidłowym rozwoju, które doświadczają problemów w codziennym funkcjonowaniu oraz dzieci z mózgowym porażeniem, z niepełnosprawnością intelektualną, autyzmem, zespołem Downa, zespołem Aspergera i w schorzeniach sprzężonych.

Terapia SI poprzedzona jest dokładną diagnozą dziecka opartą na Testach Południowo-Kalifornijskich oraz obserwacji klinicznej. Terapeuta przeprowadza także wywiad z rodzicami i często posługuje się uzupełniającymi narzędziami badawczymi. Na podstawie przeprowadzonych badań i obserwacji zostają stworzone; pisemna diagnoza oraz indywidualny plan terapii. Rodzice otrzymują wskazówki, które powinni realizować z dzieckiem w domu.

Zajęcia mają charakter „naukowej zabawy” , w której dziecko np.: tocząc się w beczce, huśtając na platformie, bawi się i uczy jednocześnie. Podczas terapii dziecko nie ćwiczy konkretnych umiejętności lecz poprawiając integrację sensoryczną wzmacnia procesy nerwowe leżące u podstaw tych umiejętności. A umiejętności te pojawiają się w sposób naturalny jako konsekwencja poprawy funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego. Głównym zadaniem tej terapii jest dostarczenie kontrolowanej ilości bodźców sensorycznych poprzez różnorodne ćwiczenia. Z problemów z zakresu integracji sensorycznej dzieci nie wyrosną, one będą rosły razem z nimi, dlatego tak ważne jest ich wczesne zdiagnozowanie i objęcie terapią SI.

WYBRANE OBJAWY ZABURZEŃ Z ZAKRESU INTEGRACJI SENSORYCZNEJ

Dziecko:
*ma słabą równowagę, często potyka się, przewraca,
*unika zabaw związanych z brudzeniem rąk,
*ma opóźniony rozwój mowy,
*ma problemy z utrzymaniem uwagi nad zadaniem, nie doprowadza czynności do końca,
*ma słabą koordynację ruchową (np.: słabo wycina, rysuje ),
*jest wyjątkowo wrażliwe na bodźce ( np.: zatyka uszy gdy słyszy jakiś dźwięk ),
*ma obniżoną wrażliwość na bodźce (np.: nie zwraca uwagi na zimno, ból ),
*szybko się męczy,
*jest stale w ruchu ( biega, kręci się, skacze, huśta się ),
*ma kłopoty z umiejętnościami samoobsługowymi (jedzenie posiłków, ubieranie się ),
*ma kłopoty z opanowaniem technik szkolnych ( pisanie, czytanie, liczenie-dzieci pw 7r.ż.),
*nie lubi zabaw ruchowych, gier sportowych,
*miewa odruch wymiotny podczas spożywania niektórych pokarmów,
*chodzi na palcach,
*niechętnie dotyka zabawek i innych przedmiotów,
*nie lubi mycia twarzy, włosów, uszu,
*nie lubi obcinania paznokci, włosów,
*ma chorobę lokomocyjną,
*nie lubi określonych tkanin ubraniowych (np.: wełna ),
*nie ma ustalonej dominacji ręki ( dot. dzieci powyżej 4 r.ż. ),
*ma nienaturalny lęk przed wysokością, ruchem, upadkiem,
*podczas zajęć stolikowych (np.: odrabianie lekcji ) często podpiera głowę,
*ma problem z nauczeniem się nowych zadań ruchowych (np.: jazda na rowerze ),
*nieprawidłowo chwyta kredkę, długopis,
*preferuje siedzący tryb życia (np.: oglądanie TV, gry na komputerze ),
*niechętnie podejmuje się nowych zadań np. ruchowych,
*ma trudności z naśladowaniem ruchów,
*ma słabe napięcie mięśni, zgarbioną sylwetkę i niezgrabnie porusza się.

Polskie Stowarzyszenie Terapeutów Integracji Sensorycznej

powstało w Polsce w 2000 roku, jego celem jest propagowanie wiedzy o integracji sensorycznej i jej wpływie na życie człowieka, zwłaszcza na rozwój i życie dziecka.

Mentorami metody SI w Polsce są Ewa Grzybowska i Zbigniew Przyrowski, którzy od wielu lat szkolą terapeutów integracji sensorycznej. Szkoleniami i wykładami PSTIS objęci zostali także nauczyciele przedszkoli, szkół i poradni psychologiczno-pedagogicznych , w trakcie których poznają podstawy teoretyczne metody i uczą się rozpoznawania zaburzeń SI u swoich podopiecznych. PSTIS prowadzi też intensywną działalność na rzecz rodziców.

Bibliografia;

1.K. Heydt , M. Allon „Integracja Sensoryczna” – tłum. A.M. Florek TPG W-wa 2003.

2.M. Bogdanowicz „ Integracja percepcyjno-motoryczna. Teoria, diagnoza, terapia.” CMPPP, Warszawa 1997

3.Materiały źródłowe PSTIS , www.pstis.pl

Opracowała:
mgr Małgorzata Brylska
pedagog specjalny
tyflopedagog
dyrektor poradni

Do dyspozycji mamy dwie sale przystosowane do terapii z zakresu Integracji Sensorycznej:

- Sala nr 1

znajduje się w budynku Niepublicznego Przedszkola Integracyjnego ARKA przy ul. Lubelskiej 2, która jednocześnie pełni funkcję Sali Doświadczania Świata.

- Sala nr 2

znajduje się w budynku Niepublicznego Przedszkola Integracyjnego ARKA przy ul. 11 Listopada 2 (Hotel Lwów)